بوتولیسم یکی از مهمترین و خطرناک ترین بیماری هایی است که در سراسر جهان در حال وقوع است و هر ساله جان تعداد زیادی از افراد را اعم از نوزادان و بزرگسالان به خطر می اندازد. سم بوتولینوم یکی از خطرناک ترین سم های موجود در دنیا است که باعث عوارض مختلفی در بدن می شود و در صورت تشدید این عوارض و عدم درمان مناسب منجر به مرگ فرد می شود. در مصرف انواع کنسرو های غذایی مختلف باید دقت کنیم. محصولات غذایی کنسرو شده سبز دانه در بهترین شرایط و دما تولید شده اند و عاری از هرگونه هاگ یا اسپور هستند. کنترل کیفی محصولات کنسرو شده غذایی در کارخانه سبز دانه همیشه به بهترین نحو انجام می شود. به همین دلیل محصولات سبز دانه از اهمیت خاصی برخوردار هستند.
در این مقاله قصد داریم اطلاعات مفیدی را در مورد بیماری بوتولیسم در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. برای آشنایی بیشتر با انواع بیماری بوتولیسم با ما همراه باشید.
بوتولیسم چیست؟
بوتولیسم بیماری خطرناکی است که منجر به عوارض عصبی و گوارشی خطرناکی در فرد می شود و فرد دچار اختلال در حرکت می شود. بیماری بوتولیسم باعث فلج شدن اندام های مختلف بدن می شود. در ابتدا عضلات ناحیه صورت و فک فلج می شود و سپس سایر عضلات بدن دچار فلجی می شوند. بیماری بر اثر سم حاصل از باکتری کلستریدیوم بوتولینوم ایجاد می شود. سم بوتولینوم دارای انواع مختلفی است که در انسان و سایر موجودات مشاهده می شود. هر باکتری به منظور دفاع از خود و مقاومت در برابر انواع آنتی بیوتیک ها و سایر میکروارگانیسم ها، سموم مختلفی از غده های ترشحی خود ترشح می کنند. مثلا باکتری استافیلوکوکوس اورئوس نوعی سم‌تولید می کند که بر اثر آن اختلالات گوارشی شدیدی در فرد ایجاد می شود. باکتری کلستریدیوم از طریق هاگ یا سم، باعث ایجاد بیماری در افراد می شود.
انواع بیماری بوتولیسم
- بوتولیسم ناشی از مصرف مواد غذایی:
- بوتولیسم عموما از طریق مصرف مواد غذایی حاوی هاگ یا اسپور باکتری ایجاد می شود.
- اسپور باکتری کلستریدیوم بوتولینوم در مقابل حرارت و آسیب مکانیکی بسیار مقاوم است و قادر به زنده ماندن است. باکتری کلستریدیوم در محیطی که اکسیژن وجود ندارد قادر به رشد است اما این توانایی را دارد که مقدار کمی از اکسیژن را نیز تحمل کند.
- مواد غذایی قبل از کنسرو باید در دمای مناسبی حرارت ببینند تا ساختار هاگ از بین برود. در غیر این صورت هاگ در غذا هایی مثل لوبیا یا ماهی که کنسرو می شوند، رشد می کند و منجر به تولید سم بوتولینوم می شود.
- قبل از استفاده از انواع کنسرو ها باید آن ها را به مدت 20 دقیقه در دمای 100درجه جوشاند تا هاگ و سم بوتولینوم ایجاد شده در آن از بین برود.
- بر اثر مصرف غذا های حاوی سم بوتولینوم، علائم بیماری بعد از چند ساعت شروع می شود و باعث اختلالات گوارشی مثل افزایش دفع آب از طریق اسهال می شود.
- به دلیل کاهش انقباض عضلات روده، معده و اسفنکتر مقعد، عمل دفع به سختی صورت می گیرد و ممکن است فرد دچار یبوست شود.
- بعد از شروع اختلالات گوارشی، گرفتگی عضلات تنفسی در فرد ایجاد می شود و فرد بر اثر تنگی مجاری ریوی و تنفسی قادر به نفس کشیدن نیست. در چنین حالتی فرد باید بلافاصله به بیمارستان منتقل شود و پادزهر به آن تزریق شود.
- امروزه با توجه به افزایش دانش و علم پزشکی در زمینه تولید انواع پادزهر مربوط به سم بوتولینوم، در بسیاری از موارد فرد از بیماری بوتولیسم نجات داده می شود. اما در بعضی از موارد به علت شدت علائم و عوارض ایجاد شده، فرد از بین می رود.
- بوتولیسم ایجاد شده در نوزادان:
- بوتولیسم در نوزادان و کودکان بسیار شایع است و یکی از مهمترین دلایل مرگ کودکان می باشد.
- بوتولیسم در کودکان از طریق هاگ منتقل می شود و منجر به خفگی کودکان می شود.
- عسل ماده غذایی است که علاوه بر داشتن خواص فراوان ممکن است دارای هاگ یا اسپور کلستریدیوم بوتولینوم باشد. کودکان با مصرف عسل ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. با توجه به این موضوع سازمان بهداشت جهانی، مصرف عسل در کودکان زیر یکسال را منع کرده است.
- بیماری بوتولیسم در کودکان باعث بروز انواع اختلالات گوارشی و عصبی می شود.
- از اختلالات گوارشی بوتولیسم می توان به اسهال و یبوست اشاره کرد.
- از اختلالات عصبی بوتولیسم می توان به فلج شدن عضلات بدن در ناحیه فک، صورت و عضلات تنفسی شود. در نهایت ممکن است کودک بر اثر خفگی از بین برود.
- بوتولیسم ایجاد شده از طریق زخم :
- گاهی باکتری کلستریدیوم بوتولینوم از طریق زخم وارد بدن انسان می شود و شروع به تولید سم بوتولینوم می کند.
- دوره نهفتگی بوتولیسم ایجاد شده از زخم نسبت به بوتولیسم مواد غذایی بیشتر است.
- اولین عارضه در بوتولیسم ناشی از زخم، اختلال در عملکرد نورون های عصبی موجود در مغز و نخاع است.
- سم بوتولینوم از آزاد شدن استیل کولین برای انقباض عضلات جلوگیری می کند. در نتیجه انقباض عضلات صورت نمی گیرد و عضلات فرد دچار فلجی می شوند.
- ابتدا فلجی در عضلات و‌نورون های عصبی صورت ایجاد می شود و عضلات فک، پلک چشم، صورت و زبان دچار فلجی می شوند. در این حالت بینایی و تکلم فرد دچار اختلال می شود و فرد قادر به صحبت کردن نیست.
- به تدریج روند فلج شدن در سایر عضلات بدن نیز صورت می گیرد و عضلات ریه و تنفسی فرد دچار مشکل می شود و فرد قادر به نفس کشیدن نیست. این بیماری بسیار زجر آور و دردناک است.
کلام پایانی
در این مقاله سعی کردیم در مورد بیماری بوتولیسم صحبت کنیم. امیدواریم اطلاعات این مقاله مورد استفاده و پسند شما قرار گیرد.
